Zanim od 18 października zaprosimy widzów na nową sztukę w Och-Teatrze – „Koniec czerwonego człowieka” w reżyserii Krystyny Jandy, przedstawiamy krótką, ale ważną historię powstania tego dramatu.

Swój początek miała ona po pierwszej rosyjskiej agresji, na Krym i Donbas, w 2014 roku. „Z przerażeniem uświadomiliśmy sobie - powiedział „Lidovym Novinom” reżyser słowacko-czeskiej premiery Michal Vajdicka - że fakt, iż żyjemy wolni w sercu Europy, to stan bardzo kruchy. Nigdzie nie jest powiedziane, że rok 1968 [w Czechach] nie może wrócić. Dlatego sonda zapuszczona w głąb wschodniego myślenia to dla nas sprawa znaczenia podstawowego”.

W efekcie słowacki zespół Divadlo v Dlouhe pokazał sztukę w Pradze czeskiej w 2022 roku i to w momencie więcej, niż symbolicznym – 3 marca, czyli równo w tydzień po nowej rosyjskiej agresji.

Dramat oparty jest na słynnym zbiorze reportaży noblistki Swietłany Aleksiejewicz „Czasy secondhand”, w którym sportretowała ona Rosję w czasach rozpadu ZSRR. Te przekształcone w dramat sceniczny wątki okazały się ważkim przyczynkiem do odpowiedzi na pytanie, jak mogło dojść do agresji rosyjskiej na Ukrainę z prawie pełnym przyzwoleniem rosyjskiego społeczeństwa. W efekcie powstało dzieło, które „pod wpływem aktualnych wydarzeń zamieniło się w mrożące krew w żyłach memento. Pokazuje, że zło zawsze jest gotowe wrócić” – zauważyła na łamach „Lidovych Novin” recenzentka Jana Machalická.

A Marie Reslova w „Divadelních Novinach” zanotowała: „Od pierwszych kwestii pod oschłym, lapidarnym humorem rodzinnych pogawędek płynie ciemna rzeka śmieci, wojny i cierpienia. Gleba, na której stoi ich dom, jest tym przesiąknięta, podobnie jak żywoty, dusze i sposób myślenia ludzi, którzy tu żyją. (...). Choć akcja pierwszych sześciu obrazów rozgrywa się w wiejskiej daczy w latach 1989-93, a ostatniego o dziesięć lat później, pozostaje wrażenie, jak gdyby bohaterowie dramatu Majlinga ślady rosyjskiego losu nieśli od wieków, a ich charaktery można postrzegać jako swego rodzaju archetypy rosyjskiej kultury czy klisze literackie. Twórcy na przykład w inteligentny sposób przetwarzają pochodzące z rosyjskiej narracji motywy niespełnionej romantycznej miłości czy stosunku do wojska, pokazując z charakterystyczną ironią, jak paradoksalnie, wręcz perwersyjnie, można postrzegać dobro i zło oraz żonglować pojęciami bohaterstwa, wroga, ofiary czy patriotyzmu.”

W roku 2023 przedstawienie Divadla v Dlouhe zsotało uznane za najlepsze w konkursie “Nagrody krytyki teatralnej”. Teraz z tym samym tematem jako pierwsza poza Czechami mierzy się Krystyna Janda w Och-Teatrze. A rzecz to – jak sama powiedziała – „wstrząsająca i trudna do pojęcia”.

W spektaklu grają: Dorota Nowakowska, Lidia Sadowa, Grażyna Sobocińska, Agnieszka Warchulska, Tomasz Borkowski/Łukasz Garlicki, Stanisław Brejdygant, Aleksander Kaźmierczak, Bartosz Łućko/Szymon Szczęsny, Piotr Łukawski, Krzysztof Ogłoza, Mateusz Rzeźniczak, Przemysław Sadowski, Grzegorz Warchoł.

Pierwsze spektakle w weekend od piątku do poniedziałku, 18-21 października. Serdecznie zapraszamy!