W Och-Teatrze jutro (16.07) premiera czeskiej komedii Jiříego Havelki w reżyserii Krystyny Jandy. „Wspólnota mieszkaniowa”, w której występuje plejada znanych aktorów, to satyra na współczesne społeczeństwo. 

 

Na zebraniu wspólnoty mieszkaniowej spotykają się ludzie mieszkający w jednym domu. To społeczność wewnętrznie zróżnicowana, pełna antagonizmów, od wielu lat zmagająca się z różnymi problemami. Podczas zebrania mieszkańcy ujawniają swoje poglądy, uprzedzenia, cechy charakterów i słabości. Dom bez windy, z cieknącym dachem wymaga remontu i w związku z tym funduszy, których brakuje. Pieniądze zawsze zaostrzają konflikty, a te z kolei ujawniają tłumione lub skrywane potrzeby, marzenia, ale też uprzedzenia i niechęci. 

 

Społeczność tę tworzą różne osobowości. Jest wśród nich młoda matka i żona, przewodnicząca wspólnoty (energiczna i wyrazista Agnieszka Więdłocha), jej mąż, zapatrzony w żonę, troskliwy i uległy (Piotr Ligienza), jest były działacz komunistyczny, wspominający dawne czasy socjalizmu (Grzegorz Warchoł), Pani Roubíčková - „organ kontrolny” pilnujący porządku i statutu (niezawodna, przekomiczna Izabela Dąbrowska), nieszczęśliwa Pani Horváthová, która wszystko wie, wszystkich podpatruje, sprawdza i na wszystko narzeka (dramatycznie przekonująca Katarzyna Żak), bogata, wykorzystująca innych, niezbyt rozgarnięta snobka (Izabella Olejnik) wraz ze swoim doradcą i zarządcą, człowiekiem, który może wszystko (Cezary Żak), wreszcie homoseksualista (zabawny, dominujący, świetny Sebastian Perdek) i syn zmarłego mieszkańca, przybyły na zebranie w niecnych celach rosyjski pseudobiznesmen (Mirosław Kropielnicki). W tej społeczności są jeszcze inni, obecni i nieobecni. Tylko pozornie niektórzy z nich wysuwają się na plan pierwszy. Każda postać na scenie czymś się wyróżnia, czymś się ośmiesza, czymś jest sfrustrowana, każda jest tak samo ważna, nawet jeśli nic nie mówi. Na pewno do głosu dochodzi tu konflikt między osobistymi oczekiwaniami i życzeniami a społeczną powinnością, konflikt, który groteskowo na scenie zostają wyrażone słowami: „Nie to jest argument, nie to jest moje prawo.” 

 

Myślę, że każdy, kto ogląda „Wspólnotę mieszkaniową”, może zobaczyć w którejś postaci siebie, rozpoznać swoje cechy, nawet prześwietlić swoje wady i się zawstydzić. I zrobić coś, aby każdy następny potomek „mógł ujrzeć świat w lepszym towarzystwie”. Ta czeska komedia w wykonaniu znakomitych polskich aktorów bawi, chwilami śmieszy do łez, ale jest to też (a może przede wszystkim) gorzka, surowa i smutna prawda o współczesnym społeczeństwie, nie tylko czeskim, nie tylko polskim. Nietolerancja i dyskryminacja, zawiść i snobizm, chciwość i interesowność to niestety zjawiska powszechne i wymagające czujności. Nieraz przekonałam się, że czujni (nawet wyczuleni) pod tym względem są artyści tacy, jak Krystyna Janda, która jak zwykle odważnie podjęła wyzwanie i z pomocą czeskiego tekstu oraz wspaniałych, wybitnych aktorów postanowiła wystawić na próbę naszą wrażliwość i przypomnieć, że nie żyjemy sami dla siebie. I zrobiła to znakomicie. Spektakl bawi i uczy, wzrusza i porusza.