Czas trwania spektaklu 100 minut, bez przerwy

Sześć szkiców

Honorowy patronat nad spektaklem objęła Ambasada Szwecji

Premiera 27 października 2010, Och-teatr, Warszawa 
Spektakle: 28 i 29 października 2010 oraz 2 listopada 2010

Marianne i Johan są małżeństwem od 10 lat. Wiodą szczęśliwe życie, mają dwie urocze córki, oboje realizują się zawodowo, Pewnego dnia w tym idealnym układzie pojawia się „ta trzecia”. Johan z dnia na dzień porzuca żonę i wyjeżdża z kochanką. Marianne uczy się żyć od nowa. Ich małżeństwo przechodzi od stadium separacji, po próby zbliżenia się na nowo, oddalenie, a wreszcie rozwód. Jednak mimo oficjalnego rozstania, ich związek trwa nadal. Marianne i Johan nie potrafią bez siebie żyć,  ale jako małżonkowie nie mogą się ze sobą porozumieć.

Sztuka składa się z 6 scen, każda w interpretacji innego reżysera z pokolenia 30-latków, co pozwala na wielogłosowość w interpretacji oraz spojrzenie z perspektywy czasu 40 lat od momentu powstania „Scen z życia małżeńskiego”. Młodzi reżyserzy przyglądają się zarówno sobie, jak i pokoleniu swoich rodziców. Zadają na nowo pytania o zmiany w postrzeganiu małżeństwa, rodziny czy podziału ról społecznych kobiet i mężczyzn. Daje to szansę na dialog z tekstem i wpuszczenie świeżego powietrza w duszny Bergmanowski świat.

Spektakl zrealizowany w ramach projektu „Studio Prób: Spotkania teatru z filmem 2010” realizowanego przez Fundację Edukacji Filmowej Andrzeja Wajdy.
Wystawienie w porozumieniu z Josef Weinberger Limited, London za zgodą Ingmar Bergman Foundation (www.ingmarbergman.se).

Bergman napisał „Sceny z życia małżeńskiego” w 1972 roku jako scenariusz serialu telewizyjnego. Następnie materiał z serialu posłużył mu do zmontowania wersji kinowej. Na koniec, ku zaskoczeniu samego autora, scenariusz zaczął funkcjonować jako sztuka teatralna, z powodzeniem grana do dziś na całym świecie. W swoim czasie „Sceny…” były nie tylko wydarzeniem artystycznym, ale także zjawiskiem społecznym. W samej Szwecji wywołały ogromną falę rozwodów oraz przyczyniły się do masowego sięgania po pomoc terapeutów. Tekst ten wyjątkowo trafnie zdefiniował nastroje i potrzeby szwedzkiego społeczeństwa.

Jednak „Sceny..” i dziś pozostają jedną z najbardziej wnikliwych analiz związku małżeńskiego i relacji kobieta – mężczyzna. Zmuszają nas do rewizji definicji słów, których używamy na co dzień, którymi szermujemy w swoich związkach, a których znaczenie uważamy za oczywiste i zrozumiałe „same przez się”. Słów takich jak: miłość, małżeństwo, rodzina…

Spektakl składa się z sześciu części. Każdą z nich zrealizował inny reżyser, wnosząc oryginalne spojrzenie, zmieniając konwencję, szukając własnego języka. Punktem odniesienia dla widza pozostają wyłącznie bohaterowie – Marianne i Johan – grani przez dwójkę tych samych aktorów (Gabriela Muskała i Andrzej Konopka). Nadaje to jednorodności fabule, jednocześnie otwierając widza na ciągłą zmianę perspektywy.

Z EKSPLIKACJI ŁUKASZA KOSA

Zgodziliśmy się co do tego, że tekst ten jest ważny i mówi o rzeczach istotnych: pozwala spojrzeć na kryzys czy nawet na klęskę jako na coś, co może być twórcze a nawet niezbędne w życiu człowieka. Pyta, co jest wartością, którą warto w życiu chronić? Jakie powinny być priorytety dla ludzi tworzących związek?
Pyta też o to, czym jest małżeństwo w społeczeństwie ludzi sytych, kiedy rodzina nie jest już niezbędna dla ochrony bytu? Porusza zatem sprawy podstawowe.

Bergman nie daje jednak odpowiedzi. I myślę, że my też jej nie damy. Zauważyłem, że dystans czasowy dzielący nas od Bergmana stwarza niesamowity potencjał: dla mnie opowiadał on o pokoleniu moich rodziców, dla zaangażowanych w projekt reżyserów - o pokoleniu dziadków. To pozwala opowiedzieć o tym, jak wiele się od tamtych czasów zmieniło. A jednocześnie o tym, co pozostaje niezmienne. Wieczne. Uniwersalne. Ten dystans pozwala też na uniknięcie tego, co często w recepcji Bergmana może zniechęcać: jego ciężka, przysłowiowa „bergmanowska”, duszna i pesymistyczna atmosfera. Dziś możemy potraktować ją jako jedną z konwencji, służących do opowiedzenia historii Marianne i Johana. Czemu to, co ciężkie i bolesne nie może nas jednocześnie śmieszyć? Najlepiej jest czasem zobaczyć swój ból i siebie samego z dystansu, w krzywym zwierciadle. Właśnie w przypadku tego, tak „klaustrofobicznego” tekstu (właściwie cały czas obserwujemy tylko dwie osoby), wielogłos reżyserski może się okazać czymś, co wpuści świeże powietrze w świat Bergmana.

OBSADA

GABRIELA MUSKAŁA
Aktorka, dramatopisarka. Pracuje w teatrach w Łodzi i w Warszawie. Jest laureatką wielu festiwali teatralnych, a także prestiżowych nagród aktorskich przyznawanych przez krytyków i publiczność. Zagrała główne role m.in. w filmach:  „Królowa Aniołów”,  „Aria Diva”, „Podróż”, „Krzysztof” a także w nagrodzonym na Festiwalu w Wenecji  francuskojęzycznym filmie „Cała zima bez ognia”. Popularność przyniosła jej rola Ewy w serialu TVP „Londyńczycy”, za którą była nominowana do nagrody „Outstanding Actress” na  Festiwalu TV Fest w Monte Carlo. Jej sztuki („Podróż do Buenos Aires” i „Daily Soup”) pisane wraz z siostrą Moniką pod pseudonimem Amanita Muskaria zostały przetłumaczone m.in. na angielski, niemiecki i włoski i od wielu lat grane są z powodzeniem w teatrach w Łodzi i w Warszawie.

ANDRZEJ KONOPKA 
Absolwent krakowskiej PWST. Zadebiutował na deskach Starego Teatru w spektaklu „Biesy albo Mały Plutarch” według Fiodora Dostojewskiego (reż. Ludwik Flaszen). Grał w Teatrach w całej Polsce. Występował także w Teatrze TV (m.in. w „Matce Courage i jej dzieciach” Bertolda Brechta w reż. Laco Adamika i „Historii” Witolda Gombrowicza w reż. Horsta Leszczuka), w filmach (m.in. w „Dużym zwierzęciu” Jerzego Stuhra, „Teraz ja” Anny Jadowskiej i „Trójce do wzięcia” Bartosza Konopki) oraz serialach telewizyjnych (m.in. w „Pitbullu” i „Na Wspólnej”). W 1997 roku na XV Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi otrzymał wyróżnienie za rolę Szambelana w „Iwonie, księżniczce Burgunda” W. Gombrowicza w reż. Jana Peszka. W Laboratorium Dramatu zagrał główną rolę w „Koronacji” Marka Modzelewskiego w reżyserii Łukasza Kosa, jako Menadżer.

REŻYSERZY

ŁUKASZ KOS – opieka artystyczna i reżyseria (scena 6)
Rocznik 1970. Absolwent WOT na Akademii Teatralnej w Warszawie i reżyserii na PWST w Krakowie. Był etatowym reżyserem Teatru Nowego w Łodzi, gdzie wyreżyserował m. in. "Beztlenowce" (łódzka Złota Maska za najlepsze przedstawienie sezonu, nagroda publiczności na festiwalu "Interpretacje" w Katowicach) i "Kurkę wodną" (nagroda za reżyserię na festiwalu klasyki w Opolu).W latach 2006-2007 był konsultantem programowym w Teatrze Powszechnym w Warszawie.

MARIA ZBĄSKA – scena 1
Rocznik 1975, reżyser, operator, fotograf. Skończyła wydział fotografii i wydział operatorski w PWSFTviT w Łodzi. Przez 10 lat pracowała jako fotoreporter m.in. dla Gazety Wyborczej. Od pięciu lat pracuje jako operator i reżyser filmów krótkometrażowych, dokumentalnych i komercyjnych. Scenariusz filmu „Voliera Romance“ rozwija w ramach  „Ekranu“ i „Studia Prób“ Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy.

SZYMON KAPENIAK – scena 2
Rocznik 1975. Reżyser i aktor. Urodzony w Zakopanem. Ma na swoim koncie doświadczenia aktorskie i reżyserskie na deskach teatrów amatorskich. Taternik i alpinista.  Student PWSFTviT. Zrealizował kilkanaście filmów dokumentalnych, etiud fabularnych i reklam.

BARTOSZ BLASCHKE – scena 3
Rocznik 1974. Absolwent Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego i Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Scenarzysta popularnych oper mydlanych i reżyser niszowych projektów alternatywnych. Współpracuje z platformą działań artystycznych Hermetyczny Garaż i grupą Karbido, z którymi zrealizował m.in. live radio show „Katastrofa LZ-129 Hindenburg” (Grand Prix nurtu OFF Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu), avant musical „Paper T.E.S.L.A. Show” i film „Stolik”. Reżyser wielokrotnie nagradzanego filmu dokumentalnego „Ziętek”.

VAHRAM MKHITARYAN – scena 4
Rocznik 1977. Reżyser filmowy i fotograf. W 2001 r. ukończył Wydział  Kultury na Ormiańskim Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym (specjalizacja: reżyser filmów fabularnych). W 2005 i 2006 r. był stypendystą Programu Stypendialnego im. Lane’a Kirklanda Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, podczas którego studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Instytucie Sztuka Mediów w Warszawie. W 2009 r. był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „Gaude Polonia”, w ramach którego w 2010 r. ukończył kurs fabularny „Studio Prób” w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Zrealizował ponad siedemdziesiąt filmów reklamy społecznej, kilkanaście  dokumentalnych filmów telewizyjnych; obecnie pracuje nad swoim debiutem: krótkometrażowym filmem fabularnym „Mleczny Brat” i pierwszym niezależnym filmem dokumentalnym „Pieśń Pasterza”, którego producentem jest Mistrzowska Szkoła Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy.

KRISTOFFER KARLSSON RUS – scena 5
Rocznik 1979. Urodził się w Szwecji (matka Polka, ojciec Szwed). Studiował na kierunku międzykulturowym na Uniwersytecie w Lund, a później w Szkole Filmowej w Sztokholmie. Spotkanie i praca pod okiem producenta Larsa Jonssona (Fucking Amal, Tylko Razem, Przełamując Fale) z Memfis Film, zaowocowało m.in. świetnie przyjętym na festiwalach filmowych krótkim metrażem THE APPLE TREE. W 2007 roku przyjechał do Polski, gdzie kontynuował naukę w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy w ramach Studia Prób - kursu mistrzowskiego dla reżyserów filmów fabularnych. Wyreżyserował krótki metraż STREET FEELING w ramach serii DEKALOG 89+. Obecnie, poza rozwijaniem kreatywnego projektu pt. "The Big Leap", pracuje jako wiodący reżyser Weekendowego Magazynu Filmowego emitowanego w TVP1.

PRODUCENCI

Mistrzowska Szkoła Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy, wspierana przez Fundację Edukacji Filmowej to wyjątkowe miejsce: jedyne tego rodzaju w Polsce i jedno z nielicznych w Europie. Łączy edukację z produkcją filmową – zarówno dokumentalną, jak i fabularną, aktywnie wspierając młodych, utalentowanych twórców. Do grona jej wykładowców i opiekunów artystycznych realizowanych filmów zaliczają się najsłynniejsi, doświadczeni filmowcy: Andrzej Wajda, Wojciech Marczewski, Edward Żebrowski, Marcel Łoziński, Jacek Bławut, Agnieszka Holland, Volker Schloendorff, Aleksander Sokurow, Krzysztof Materna, Vita Żelakeviciute, Joanna Krauze, Witold Stok. Osiem lat Szkoły zaowocowało 21 kursami dla ponad 400 uczestników (kilkadziesiąt kolejnych osób skorzystało z pomocy w formie konsultacji i opieki artystycznej). Wyprodukowaliśmy około 40 filmów dokumentalnych lub krótko- i średniometrażowych fabularnych, a także ponad 200 etiud. Szkoła nie jest nastawiona na zysk – dochody przeznacza na cele statutowe, a opłaty stanowią nie więcej niż 15% kosztów kształcenia. Jest objęta patronatem Europejskiej Akademii Filmowej. Nasze działania wspiera Polski Instytut Sztuki Filmowej, oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na Krakowskim Festiwalu Filmowym Szkoła dwukrotnie otrzymała nagrodę dla Najlepszego Producenta filmów krótkometrażowych i dokumentalnych – w 2008 i 2010 roku.

Więcej na: www.wajdaschool.pl